BYAMBAA

Шавь нар минь  амралтаа сайхан өнгөрүүлээрэй

П.Бадарч : Эхийн сэтгэл

Хайрт ээж Цэвэгмэдийнхээ гэгээн дурсгалд мөргөмүй П.Бадарч

Ээж нь муу хүүгээ үхэж гэж зүүдэллээ

Ийм аймаар зүүд ная наслахдаа зүүдэлсэнгүй

Сааль сүүндээ дэвэлзэж явсан ч

Санаа сэтгэл гэгэлзэж байсан ч

Сарних бодлын үзүүрээс миний хүү гарахгүй юм аа

Сайхан шүлэг бичиж гэнэ миний хүү амьтан хүн уншиж байна

Сайхан дуу зохиож байна гэнэ миний хүү радиогоор дуулж байна лээ

Сайн явна гэнэ миний хүү аяны хүн ярьж байна

Муу явна гэнэ миний хүү амны зугаа ярьж байна

Аль нь ч надад ялгаагүй амьд яваа чинь эжий дээ алдар чинь юм шүү дээ

Эж...

Хүүхдийн нүдээр эцэг эхчүүд

 

  Хүүхэд гэр бүлийн тусгал байдгийн нэгэн жишээг эндээс харж болно. Сургуулийн өмнөх насны хүү, охин хоёр гэр бүл болон тоглож байна гэнэ. Хүү нь “Би аав болъё, чи ээж бол” гэж хэлэв. Хаалга тог тог тогшин аав нь гаднаас гуйван орж ирээд “Эхнээр цай, хоол аваад ир” гэж агсамнаж, энэ тэрүүгээрх юмаа унагаж байх юм. Гэтэл ээж нь гартаа ганжин атган, ташаагаа тулан зогсож “Өө муу гуйлгачин чинь, дахиад хар усаа гудраад ороод ирэв үү” гэх нь тэр. Хүүхэд яг харсан үзсэнээ шууд тусган авч, зөв бурууг нь ч ялгахгү...

1. Уулын чинээ харыг туулайн чинээ цагаан дийлнэ- үнэн шударга, сайн сайхан гэдэг нь юунд ч дийлдэшгүй хүчтэй гэсэн утгатай.
Ойролцоо хэлц нь:    Үнэнээр явбал үхэр тэргээр туулай гүйцнэ.                Үнэн юм алд дэлэм, үгүй юм мухар сөөм
2. Үнэн үг хэлсэн хүнд хүн өшөөтэй
     Үхэр унасан хүнд нохой өшөөтэй-   Гарцаагүй үнэний тухай үг нь аливаа хүнд тэр болгон тааламжтай сонсогддоггүй боловч үнэн  мөрөөр явах шиг үнэтэй юм байхгүй гэсэн утгыг илтгэсэн.
Ойролцоо хэлц нь: Давс шорвог боловч идээний амтанд тустай                       Үнэн үг чихэнд харш ч хэрэгт тустай
                           ...

Хувилбар:11

1. Эндүүрэл хаан зохиолын дүрд задлал хийн, тайлбарлана уу.

2. Доорх өгүүлбэрийг салаалан хувиргаж бичнэ үү.

Энэ дайны эхэнг зурвал

Эрх чөлөөний эрлэг болж

Хар өдрийн халуун булшин дээр

Хасан дээр суусан хэрээ байлаа

3. Дараах хэлцийн утгыг тайлбарлаад, ойролцоо хэлц 1-ийг бичнэ үү.

Ороо нь ороогоороо

Жороо нь жороогоороо

Хувилбар:12

1. Б.Явуухулан “Тэхийн зогсоол” зохиолын гол санааг хэлц өгүүбэр

ашиглан 2-3 өгүүлбэрээр тайлбарлана уу.

2. Доорх өгүүлбэрийг зураад, бүтцийг тодорхойлоорой.

Ташаа нь тэвхийж, хавирганы яс нь ярайса...

9-р ангиас авах Монгол хэл уран зохиолын хичээлийн шалгалтын сэдэв

Хувилбар:1

Мандухай цэцэн хатан зохиолын тангаргын шүлгээс 8-аас доошгүй мөрийг цээжээр уншина уу.

Доорх өгүүлбэрийг салаалан хувиргаж бичнэ үү.

Эрдэмтэн болох их хэцүү

Элсэн ширхэгээр уул босгохоос хэцүү

Тэнэг явах тэрнээс хэцүү

Тэвнэ зүүгээр уул нүхлэхээс хэцүү

Дараах хэлцийн утгыг тайлбарлаад, ойролцоо хэлц 1-ийг бичнэ үү.

Илжигний чихэнд ус хийсэн ч сэгсэрнэ

Алт хийсэн ч сэгсэрнэ

Хувилбар:2

Ц.Дамдинсүрэн “Өлзийтийн хээр” зохиолын гол санааг хэлц өгүүбэр ашиглан 2-3 өгүүлбэрээр

тайлбарлана уу.

Доорх ...